Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nhấn mạnh vai trò của dân vận: “Lực lượng của dân rất to. Việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”([1]). Điều đó có nghĩa là, công tác dân vận vừa là tiền đề, vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội. Song, để làm tốt công tác này đòi hỏi chúng ta phải hiểu thế nào là Dân vận và công tác Dân vận cùng những giải pháp hữu hiệu trong thời kỳ đổi mới hiện nay; phải luôn quán triệt tinh thần các văn kiện của Đảng, Nhà nước và tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác dân vận. Mỗi cán bộ, đảng viên, mỗi tổ chức cơ sở Đảng phải có chuyển biến trong nhận nhận thức về vai trò, mục đích, quy trình, nội dung và phương thức tiến hành công tác dân vận trong giai đoạn mới, coi thực hành dân chủ là phương thức cơ bản của công tác dân vận. Trong mọi nội dung về dân vận và công tác dân vận phải luôn thấm nhuần lời dặn của Bác: “dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”.
Đại hội Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương lần thứ XIII xác định: “Tiếp tục đổi mới công tác dân vận trong tình hình mới; tập trung nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân vận của các cơ quan nhà nước; thực hiện tốt quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị; tập trung lãnh đạo nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội”. Việc thực hiện hiệu quả và đẩy mạnh phong trào thi đua “Dân vận khéo” là một phương thức quan trọng trong công tác vận động cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động, hướng đến mục tiêu đồng thuận, phát huy truyền thống đoàn kết của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động trong Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn của mỗi cơ quan, đơn vị và thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương lần thứ XIII, nhiệm kỳ 2020 - 2025.
Để công tác dân vận luôn là một bộ phận quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, góp phần hoàn thành nhiệm vụ chính trị của mỗi cơ quan, đơn vị trong Đảng bộ Khối, Ban Thường Đảng ủy Khối đã sớm có nhiều chủ trương lãnh đạo công tác dân vận trong tình hình mới: chọn năm 2014 là “Năm tăng cường và đổi mới công tác dân vận”, năm 2020 là “Năm Dân vận khéo”; đặc biệt là việc ban hành Nghị quyết số 04-NQ/ĐUK ngày 25/01/2017 về “Nâng cao hiệu quả công tác dân vận của đảng bộ các cơ quan nhà nước”. Theo đó, công tác dân vận của Đảng bộ Khối đã có những chuyển biến quan trọng, bước đầu khắc phục tư tưởng coi nhẹ công tác dân vận của cấp ủy, lãnh đạo cơ quan, đơn vị và của các đoàn thể. Hầu hết bí thư cấp ủy, thủ trưởng cơ quan, đơn vị, các đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên, người lao động trong Đảng bộ Khối đã hiểu rõ vị trí, vai trò quan trọng của công tác dân vận và xác định trách nhiệm cá nhân đối với công tác dân vận trong tình hình mới; cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức có nhiều tiến bộ về phương thức và phong cách làm việc, về tinh thần trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ, về thái độ ứng xử trong giao tiếp, trao đổi, giải quyết công việc của nhân dân; việc tham mưu chủ trương, chính sách, pháp luật ngày càng sát với thực tiễn, đáp ứng đúng những nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Các cơ quan nhà nước coi trọng việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm phiền hà cho người dân; chú trọng công tác tiếp dân; rà soát, bổ sung hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, các văn bản, hướng dẫn, quy định, quy chế, chính sách, các quy định trong nội bộ cơ quan... Các cấp ủy, tổ chức trong Đảng bộ Khối đã có nhiều hình thức vận động cán bộ, đảng viên và quần chúng, trong đó lấy tuyên truyền, vận động, thuyết phục là chính; tích cực tham gia xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước trong sạch, vững mạnh; các phong trào thi đua yêu nước được đẩy mạnh gắn với phong trào thi đua “Dân vận khéo”; vận động cán bộ, đảng viên và quần chúng tham gia góp ý xây dựng Đảng, chính quyền và chấp hành nghiêm túc các chủ trương, cơ chế, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước; tổ chức thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua yêu nước với trọng tâm là phong trào thi đua lao động giỏi, lao động sáng tạo, các phong trào thi đua góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác, gắn với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện. Từ những kết quả đạt được trong công tác dân vận của Đảng bộ Khối không chỉ tác động đến kết quả công tác ở các cơ quan Trung ương mà còn ảnh hưởng quan trọng vào hiệu quả công tác dân vận trên cả nước, góp phần vào việc ổn định xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân vào chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Những năm qua, các cấp ủy trực thuộc luôn quan tâm quán triệt, triển khai các văn bản của Đảng và của Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương về công tác dân vận cũng như thực hiện phong trào “Dân vận khéo”. Các đảng ủy chú trọng việc thực hiện “Dân vận khéo” trong cải cách, minh bạch, công khai các thủ tục hành chính; thực hành tiết kiệm chống lãng phí, đấu tranh với các biểu hiện tiêu cực, nêu cao trách nhiệm của người đứng đầu; luôn nêu cao tinh thần đoàn kết, nhất trí, đồng thuận trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ, góp phần xây dựng Đảng, cơ quan, đơn vị trong sạch vững mạnh; triển khai thực hiện hiệu quả Kế hoạch số 1273-KH/BDVTW, ngày 12/10/2017 của Ban Dân vận Trung ương về tổ chức cuộc thi viết về tấm gương “Dân vận khéo” giai đoạn 2017 - 2020; đăng ký “mô hình dân vận khéo”, đẩy mạnh phong trào thi đua “Dân vận khéo” gắn với “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; tích cực chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. Lãnh đạo các tổ chức đoàn thể phát động các phong trào thi đua trong cán bộ, đoàn viên, hội viên, người lao động phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ; tham gia thực hiện tốt chế độ, chính sách, chăm lo đời sống, thăm hỏi, động viên đoàn viên, hội viên kịp thời.
Các quy định của pháp luật về dân chủ ở cơ sở được thực hiện nghiêm túc. Cán bộ, công chức nghiêm chỉnh thực hiện đạo đức công vụ, nêu cao ý thức, trách nhiệm phục vụ nhân dân. Thường xuyên thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm minh những hành vi sách nhiễu, xâm phạm lợi ích chính đáng và quyền làm chủ của nhân dân đối với cán bộ, công chức do mình trực tiếp quản lý. Công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo được chú trọng, thực hiện nghiêm túc, lịch tiếp công dân được duy trì. Qua theo dõi, nắm tình hình tại một số đơn vị thời gian qua, cho thấy nhiều vụ việc có tính chất phức tạp, kéo dài được xử lý và giải quyết dứt điểm. Các cơ quan, đơn vị đã sắp xếp, bố trí bộ phận tiếp công dân chuyên trách, phân công lãnh đạo trực tiếp tham gia tiếp dân; duy trì đường dây nóng, hộp thư điện tử để tiếp nhận những phản ánh của cá nhân, tổ chức. Các cấp ủy trực thuộc quan tâm giải quyết dứt điểm những khiếu nại, tố cáo tồn đọng, kịp thời thông tin, đối thoại với cán bộ, đảng viên, chú trọng công tác tiếp công dân để nắm tình hình tư tưởng, góp phần hạn chế tình trạng đơn, thư tố cáo vượt cấp, nặc danh...
Lãnh đạo cơ quan, đơn vị thực hiện đúng trách nhiệm của người đứng đầu trong việc triển khai Quy chế dân chủ ở cơ quan, đơn vị. Các chế độ, chính sách đối với cán bộ công chức được thực hiện theo nguyên tắc khách quan, công bằng. Ý kiến của cán bộ, công chức được tôn trọng và lắng nghe hơn, không có hiện tượng trù dập đối với người đã góp ý, phê bình. Hội nghị cán bộ, công chức, viên chức được tổ chức theo đúng quy định và thực hiện công khai, minh bạch về tài chính, về thực hiện quy chế dân chủ, quy chế quản lý và sử dụng tài sản, các chế độ, chính sách về nâng lương, quy hoạch, bổ nhiệm, đào tạo, đánh giá, xếp loại, khen thưởng, kỷ luật… Các chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức và người lao động được quan tâm thực hiện. Thông qua hội nghị cán bộ công chức, viên chức, đã triển khai được nhiều mô hình “Dân vận khéo” tác động tích cực tới cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và người lao động như: mô hình tiết kiệm (điện, nước, văn phòng phẩm,…), mô hình văn hóa ứng xử đối với đồng nghiệp, người bệnh; mô hình “Xanh, sạch, đẹp” của Bộ Y tế; “Kỷ cương - Đồng bộ - Đổi mới - Hiệu quả” của Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; mô hình 3C của Bộ Kế hoạch và đầu tư “Cười - Chào - Cảm ơn”; "4 xin” (Xin chào - Xin lỗi - Xin cảm ơn - Xin phép) và “4 luôn” (Luôn mỉm cười - Luôn nhẹ nhàng - Luôn thấu hiểu - Luôn giúp đỡ) của Bộ Giao thông vận tải; mô hình làm việc hiệu quả trong từng giai đoạn công việc, công khai lấy ý kiến của từng đơn vị, cá nhân có liên quan trên Cổng Thông tin điện tử của Bộ Tư pháp; mô hình “Đẩy mạnh trật tự kỷ cương và văn hóa công sở”, “Đạo đức tốt, nghiệp vụ giỏi vững tin bước vào hội nhập”, “Quyết tâm nâng cao chất lượng công tác cải cách hành chính và đẩy mạnh trật tự kỷ cương văn hóa công sở”, “Mái ấm công đoàn”, học ngoại ngữ... Các mô hình dân vận khéo được triển khai đã góp phần tạo được môi trường làm việc dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả. Theo đó, Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương đã có 07 tập thể, 08 cá nhân được Ban Dân vận Trung ương khen thưởng thành tích xuất sắc, tiêu biểu trong Phong trào thi đua “Dân vận khéo” giai đoạn 2015 - 2020 (tại Quyết định số 608-QĐ/BDVTW ngày 01/10/2020 của Ban Dân vận Trung ương).
Năm 2022 và những năm tiếp theo, tình hình trong nước và quốc tế có những thuận lợi và khó khăn, cơ hội và thách thức đan xen, nhưng khó khăn, thách thức vẫn là chủ yếu. Dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp, khó lường với sự xuất hiện của những biến chủng mới. Trong nước, nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng lao động, hàng hóa làm cho nền kinh tế chậm phục hồi; rủi ro lạm phát gia tăng; thiên tai, biến đổi khí hậu là nguy cơ luôn tiềm ẩn... Trong bối cảnh mới, cần tiếp tục đổi mới nội dung, nâng cao chất lượng tham mưu với cấp ủy về công tác dân vận, triển khai thực hiện tốt quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức, hành động của cả hệ thống chính trị về công tác dân vận; phát huy vai trò của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và người lao động trong Khối các cơ quan Trung ương tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh; phát huy dân chủ, đẩy mạnh các phong trào thi đua, nhất là phong trào thi đua “Dân vận khéo” nhằm thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và đại hội đảng các cấp... Do vậy, các cấp ủy cần tiếp tục tập trung thực hiện tốt một số nội dung sau:
1. Quán triệt sâu sắc quan điểm: Dân vận và công tác dân vận là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đối với toàn bộ sự nghiệp cách mạng của nước ta; là điều kiện quan trọng bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng và “tăng cường quan hệ mật thiết giữa nhân dân với Đảng, Nhà nước, tạo sinh lực mới của khối đại đoàn kết toàn dân tộc”([2]), “mọi hoạt động của hệ thống chính trị, của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức phải phục vụ lợi ích của nhân dân”([3]). Các cấp ủy đảng trong Đảng bộ Khối cần chú trọng việc bồi dưỡng thường xuyên, liên tục nhằm không ngừng nâng cao nhận thức của cấp ủy các cấp, lãnh đạo cơ quan, đơn vị và ban chấp hành các đoàn thể về vị trí, vai trò của công tác dân vận và trách nhiệm của tất cả các tổ chức trong hệ thống chính trị, của mọi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên đối với công tác dân vận.
2. Tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả trong toàn Đảng bộ các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng và Nhà nước, của Đảng ủy Khối về công tác dân vận, trọng tâm là: Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 03/6/2013 của Ban Chấp hành Trung ương khoá XI về tăng cường và đối mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới, Quyết định số 23-QĐ/TW ngày 30/7/2021 của Bộ Chính trị về việc ban hành Quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị, Chỉ thị số 33-CT/TTg ngày 26/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc tiếp tục tăng cường và đổi mới công tác dân vận của cơ quan hành chính nhà nước, chính quyền các cấp trong tình hình mới, Quyết định số 503-QĐ/ĐUK ngày 30/12/2021 của Ban Thường vụ Đảng ủy Khối về việc ban hành Quy chế công tác dân vận của Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương và Kết luận số 08-KL/ĐUK ngày 28/4/2022 của Ban Chấp hành Đảng bộ Khối về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết 04-NQ/ĐUK về nâng cao hiệu quả công tác dân vận của đảng bộ các cơ quan nhà nước.
3. Nâng cao ý thức, tinh thần trách nhiệm, tính tiền phong gương mẫu và vai trò nêu gương của đội ngũ cấp ủy viên và đảng viên, lãnh đạo cơ quan, đơn vị đối với công tác dân vận. Bí thư cấp ủy và thủ trưởng cơ quan, đơn vị cần thực hiện đầy đủ trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu theo Quy định số 101-QĐ/TW của Ban Bí thư. Lấy chi bộ làm địa bàn trọng tâm; người đứng đầu cấp ủy và cơ quan, đơn vị giữ vai trò chủ trì tổ chức thực hiện công tác dân vận. Tạo chuyển biến căn bản từ nhận thức đến hành động của cán bộ, đảng viên trong thực hiện công tác dân vận. Cụ thể hóa và đẩy mạnh hơn nữa nội dung công tác dân vận của cơ quan nhà nước.
4. Tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua “Dân vận khéo”, xây dựng các mô hình dân vận phù hợp với đặc điểm của từng chi bộ, đảng bộ; kịp thời tuyên dương, nhân rộng các mô hình, điển hình “Dân vận khéo”, những cách làm hay, sáng tạo trong việc vận động cán bộ, đảng viên nâng cao chất lượng tham mưu chủ trương, chính sách và thực thi công vụ; đẩy mạnh cải cách hành chính (rà soát, bãi bỏ những văn bản không còn phù hợp, không đúng thẩm quyền, những thủ tục hành chính rườm rà gây phiền hà cho nhân dân); công khai các văn bản quy định, quyết định, quy trình và thủ tục giải quyết những vấn đề thuộc phạm vi lĩnh vực của ngành, cơ quan, đơn vị; thực hiện nghiêm túc chế độ tiếp dân, bố trí cán bộ có đủ năng lực, trình độ, kinh nghiệm, phẩm chất đảm nhiệm công tác tiếp dân, giải quyết kịp thời, dứt điểm khiếu nại, tố cáo, không để kéo dài, tái khiếu kiện...
5. Chăm lo xây dựng, củng cố đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận và nâng cao chất lượng công tác dân vận trong toàn Đảng bộ Khối. Thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ về công tác dân vận cho các đồng chí phụ trách công tác dân vận, cán bộ trực tiếp tham mưu cho cấp ủy về công tác dân vận. Đảng ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đưa nội dung kiểm tra, giám sát về công tác dân vận vào chương trình kiểm tra, giám sát hằng quý, sáu tháng và hằng năm, trọng tâm là việc thực hiện đạo đức công vụ và Quy chế dân chủ ở cơ sở.
Vũ Thùy Trang
Chuyên viên chính - Ban Dân vận Đảng ủy Khối
([1]) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, t.6, tr.234
([2]) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn Phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, tr.37.
([3]) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb, Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t.1, tr.165.